Kariera produktów light zaczęła się od potrzeby stworzenia łatwych w użyciu i powszechnie dostępnych produktów o obniżonej ilości cukrów, przeznaczonych dla diabetyków. Gdy okazało się, że popularność tych produktów jest duża, nie tylko wśród osób chorujących na cukrzycę, producenci żywności poszli o krok dalej i stworzyli grupę produktów o obniżonej ilości tłuszczu, której zadaniem była walka z narastającym problemem otyłości.
W tej chwili na rynku żywnościowym praktycznie każdy produkt dostępny jest w wersji light. Mimo, że grupa produktów „light” zaliczana jest do żywności funkcjonalnej i jako taka powinna posiadać dobroczynny wpływ na organizm ludzki, jej lecznicze działanie jest kwestią sporną.
Czym są produkty light?
O tym, czy dany produkt może być określany mianem „light”, decydują normy stworzone przez Parlament Europejski.
Produkt niskokaloryczny
To taki produkt, którego wartość kaloryczna nie może przekraczać 40 kcal na 100g produktu oraz 20 kcal na 100ml produktu płynnego.
Produkt o obniżonej kaloryczności
Jest to produkt, którego wartość kaloryczna została obniżona o określony procent np. o 30% w stosunku do produktu tradycyjnego.
Produkt niedostarczający kalorii, „produkt zero”
Jest to taki produkt, którego wartość energetyczna nie przekracza 4 kcal na 100ml produktu.
Pomimo istnienia wyżej wymienionych kryteriów, część producentów żywności nazywa swoje produkty „light”, mimo, że nie spełniają one norm UE. Za wprowadzanie w błąd konsumentów można zostać ukaranym, jednak najczęściej prawo to nie jest egzekwowane.
Często na pułkach sklepowych możemy znaleźć również produkty w nazwach których znajdują się określenia „fit”, „slim” czy „fitness”, których wartość energetyczna wcale nie musi być obniżona, chociaż ich nazwa może to sugerować. Dlatego tak ważne jest dokładne czytanie etykiet znajdujących się na opakowaniach, aby mieć pewność, że produkt, który kupujemy spełnia nasze oczekiwania.
Jak obniża się kaloryczność?
Najczęściej kaloryczność produktów obniża się poprzez zmniejszenie ilości cukru, zastępując go: ksylitolem, sorbitolem, maltitolem lub mannitolem, tłuszczu zastępując go skrobią modyfikowaną, gumą ksantanową lub mączką chleba świętojańskiego oraz zmniejszeniem ilości mąki oraz jaj. Większość zamienników tłuszczu i cukru nie jest przez nas przyswajalna, dlatego ich kaloryczność jest zerowa. Niektóre zamienniki mogą mieć również dobroczynne działanie na nasz organizm.
Za przykład może posłużyć inulina, która jest substancją prebiotyczną, wpływa korzystnie
na metabolizm tłuszczy i węglowodanów. Niestety jak wszystko, co jest spożywane w nadmiarze może powodować bóle brzucha i biegunki. Najczęściej jednak ograniczenie jednego ze składników obecnych w danym produkcie, powoduje znaczne wydłużenie listy substancji dodawanych do produktu, które mogą niekorzystnie oddziaływać na nasz organizm.
Odtłuszczony ser żółty staje się produktem seropodobnym z powodu dodatku wielu substancji, które naturalnie w żółtym serze nie występują. Jest to przykład produktu, którego spożycie lepiej ograniczyć, niż zamieniać go na wersję light.
Dzięki produktom light zjadamy mniej kalorii?
Głównym zadaniem produktów niskokalorycznych jest obniżenie ilości spożywanych kalorii w ciągu dnia. Jednak zjadane nieświadomie wcale nie ograniczają ilości przyjmowanej z pożywieniem energii. Z badań wynika, że większość osób, których dieta polega wyłącznie na zmianie tradycyjnych produktów żywnościowych na produkty light, zjada ich znacznie więcej, w związku z czym ilość spożywanych kalorii nie zmienia się lub bywa, że jest znacznie wyższa. Łatwiej rozgrzeszamy siebie po zjedzeniu dużej porcji produktu light niż po zjedzeniu małej porcji standardowego produkty.
Czy warto jeść produkty light?
Produkty niskokaloryczne mogą być pomocne podczas procesu zrzucania zbędnych kilogramów. Należy jednak pamiętać, aby wybierać produkty, w których obniżona kaloryczność nie wiąże się z dodaniem do produktu obcych substancji chemicznych. Powinniśmy być świadomi, że niska zawartość kalorii w danym produkcie nie oznacza,
że możemy zjadać go w nieograniczonych ilościach a stosowanie produktów light powinniśmy ograniczać do sytuacji, w których niezbędne jest obniżenie masy ciała do wartości prawidłowych. W innym przypadku nie ma potrzeby korzystać z tego typu produktów spożywczych.
Źródła:
1. Jeżewska-Zychowicz M, Jeznach M, Kosicka-Gębska M: Gotowość konsumentów do spożywania żywności typu light. Bromat Chem Toksykol XLV, 2012, 3: 603-607.
2. Le Thanh-Blicharz J, Malyszek Z, Walkowski A, Lewandowicz G: Preparaty skrobiowe otrzymywane metodą wysokociśnieniowej homogenizacji jako składniki żywności typu „light”. Zeszyty Naukowe, 2011, 205: 220-228.
3. Gryź-Mokrzyńska E: Skłonność do nabywania produktów light. Marketing i Rynek, 2010, 11: 33-37.
4. Kudełek W, Jachna D: Charakterystyka żywności o obniżonej wartości energetycznej. zeszyty Naukowe, 2009, 834: 69-96.
