Z jakimi pokarmami nie wolno łączyć leków?

Istnieją czynniki, które zwiększają wchłanianie leków, a co za tym idzie powodują zwiększenie stężenia leku we krwi i zwiększenie jego skuteczności. Zwiększają one również ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Są to:

• Pusty żołądek – niektóre leki wchłaniają się szybciej, leki szybciej ulegają jonizacji.
• Soki owocowe – sok pomarańczowy, cytrynowy, napoje z kwasem cytrynowym (nasilają działanie leków alkalizujących zawierających aluminium tj. alusal, alugastrin, maalox). Powodują wzrost wchłaniania aluminium z przewodu pokarmowego i zwiększają jego wydalanie przez nerki. Skutkiem tej interakcji jest 5-10-krotny wzrost stężenia aluminium we krwi i w moczu dobowym, co powoduje ryzyko rozwoju otępienia mózgowego.
• Produkty zawierające dużo witaminy K – kapusta, brukselka, zielona sałata, kalarepa, szparagi, szpinak, soczewica, brokuły, wątroba, jajka. W połączeniu z Warfaryną nasilają jej działanie.
• Czerwona papryka, przeciery i sosy z papryki – nasilają działanie preparatów teofiliny.
• Posiłek bogatotłuszczowy – przyspiesza i zwiększa wchłanianie leków z przewodu pokarmowego w wyniku rozpuszczenia leków w tłuszczach emulgowanych przez kwasy żółciowe. Emulsja tłuszczowa staje się nośnikiem dla leku i przez to jego wchłanianie istotnie wzrasta.

Posiłków bogatotłuszczowych nie wolno łączyć z:

– lekami przeciwpasożytniczymi tj. albendazol, mebendazol
– ß – adrenolitykami tj. propranolol, metoprolol
– Gryzeofulwiną (stosowaną w leczeniu grzybicy skóry i paznokci)
– Preparatami teofiliny (stosowanymi w astmie oskrzelowej)
– Trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi tj. amitryptylina, nortryptylina

Jak uniknąć interakcji pomiędzy lekami a tłuszczami?

• Unikać zażywania leków w trakcie, tuż przed lub po posiłkach o dużej zawartości tłuszczów (pokarmy smażone, bekon, masło, pełnotłuste mleko).
• Nie spożywać produktów i posiłków o dużej zawartości tłuszczów także godzinę po lub 2 godziny przed przyjęciem leku.
• Jeśli zgodnie z zaleceniem lek powinien być przyjmowany w czasie posiłku należy wybrać produkty o małej zawartości tłuszczu.
• Produkty o małej i średniej zawartości tłuszczu spożyte w dużych ilościach mogą wpływać na ogólną podaż tłuszczu w diecie.

Istnieją także czynniki, które zmniejszają wchłanianie leków, a co za tym idzie powodują zmniejszenie stężenia leków we krwi i nie osiąganie ich stężenia terapeutycznego. Są to:

• Posiłek bogatobiałkowy – zwalnia opróżnianie żołądka i dwunastnicy, zwalnia wchłanianie leków, np. stosowanych w Reumatoidalnym Zapaleniu Stawów.
• Mleko i jego przetwory, a głównie zawarty w nich wapń – zmniejsza lub nawet całkowicie uniemożliwia wchłanianie leku z przewodu pokarmowego. Jony wapnia tworzą z niektórymi lekami nierozpuszczalne w wodzie sole wapnia. Na skutek zmniejszonego wchłaniania leku dochodzi do obniżenia jego stężenia we krwi, co naraża pacjenta na brak działania terapeutycznego leku. Wapń zmniejsza działanie leków stosowanych w osteoporozie, a także tetracyklin.
• Dieta bogatobłonnikowa (płatki owsiane, otręby, siemię lniane, suszone owoce) – błonnik nie ulega trawieniu i wchłanianiu w przewodzie pokarmowym. Posiłki bogatobłonnikowe wpływają na wypełnienie jelit, pobudzają perystaltykę i tworzą warunki dla rozwoju pożądanej flory jelitowej. Błonnik skraca czas pasażu jelitowego leków, a także może wiązać pewne leki, tworząc trudno wchłaniające się kompleksy. Błonnik zmniejsza działanie np. preparatów naparstnicy (digoksyna, metyldigoksyna), czy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (amitryptylina, imipramina, nortryptylina).
• Dieta bogatowęglowodanowa (groch, ryż, makarony, kasze, mąka, musli z owocami, fasola biała, bułki, chleby) – związki polisacharydowe wiążą niektóre leki i tworzą z nimi trudno wchłaniane kompleksy. Dochodzi do obniżenia stężenia leku we krwi, co naraża pacjenta na brak działania terapeutycznego leku. Dieta bogata w węglowodany zmniejsza działanie m.in.: antybiotyków makrolidowych (azytromycyna, erytromycyna), leków stosowanych w leczeniu HIV i AIDS, leków stosowanych w zakażeniach gronkowcami, rifabutyny (stosowanej w leczeniu gruźlicy).
• Soki cytrusowe (np. pomarańczowy) – zmniejszają wchłanianie leku z przewodu pokarmowego prawdopodobnie w wyniku połączenia z kwasem cytrynowym. Zmniejszają działanie m.in.: benzylopenicyliny, czy erytromycyny.
• Kazeiniany, skrobia kukurydziana, olej kokosowy – zmniejszają działanie fenytoiny (stosowanej m.in. w padaczce).
• Taniny zawarte w kawie i herbacie – zmniejszają działanie m.in. żelaza.

Jak uniknąć interakcji pomiędzy lekami a jonami Ca?

• Unikać zażywania leków w trakcie, tuż przed lub po posiłkach o dużej zawartości Ca; nie spożywać produktów i posiłków 2 godziny przed i 1 godzinę po przyjęciu leku
• Jeśli zgodnie z zaleceniem lek powinien być przyjmowany w czasie posiłku, należy unikać w tych posiłkach produktów mlecznych. Nie należy popijać leku napojami mlecznymi
• Produkty o małej i średniej zawartości wapnia spożyte w dużych ilościach mogą wpływać na ogólną podaż wapnia w diecie
• Nie przyjmować preparatów witaminowo – mineralnych zawierających Ca

Jak uniknąć interakcji pomiędzy lekami a błonnikiem?

• Nie spożywać produktów i posiłków błonnikowych 2 godziny przez i 1 godzinę po przyjęciu leku
• Jeśli zgodnie z zaleceniem lek powinien być przyjmowany w czasie posiłku, należy unikać w tych posiłkach produktów wysokobłonnikowych.
• Produkty o małej i średniej zawartości błonnika spożyte w dużych ilościach mogą wpływać na ogólną podaż błonnika w diecie.
• Nie przyjmować błonnika pokarmowego w tabletkach.

Jak uniknąć interakcji między lekami a węglowodanami?

• Nie spożywać posiłków bogatych w węglowodany 2 godziny przed i 2 po przyjęciu leku
• Jeśli zgodnie z zaleceniem lek powinien być przyjmowany w czasie posiłku, należy unikać w tych posiłkach produktów wysokowęglowodanowych.
• Produkty o małej i średniej zawartości węglowodanów spożyte w dużych ilościach mogą wpływać na ogólną podaż węglowodanów w diecie.