Nadkwaśność żołądka, potocznie zwana nadkwasotą to problem, z którym zmaga się bardzo duża liczba osób. Wśród przyczyn tej choroby wymienia się niewłaściwy styl życia, w tym sposób żywienia. Natomiast leczenie opiera się przede wszystkim na stosowaniu diety łagodzącej objawy i przyjmowanie leków zobojętniających kwaśny sok żołądkowy.
Przyczyny nadkwaśności żołądka
W żołądku każdego człowieka wydzielane są kwaśne soki żołądkowe, które uczestniczą w trawieniu pokarmu. Sam żołądek chroniony jest przed kwaśną treścią żołądka przez obecny w żołądku śluz. W momencie, gdy dochodzi do uszkodzenia tejże bariery a sok żołądkowy wydzielany jest w nadmiarze, błona żołądka jest drażniona przez tą substancję, występuje nadkwaśność żołądka. Choroba ta może być spowodowana niewłaściwą dietą (błędy żywieniowe, jedzenie w pośpiechu, niedostateczne rozdrabnianie pokarmu), paleniem papierosów, nadużywaniem alkoholu, niektórymi lekami (kwas acetylosalicylowy, butapirazol, leki hamujące wydzielanie ochronnego śluzu) czy czynnikami nerwowymi.
Objawy nadkwaśności żołądka
Objawy nadkwaśności żołądka zależą przede wszystkim od czasu trwania choroby. Najczęściej opisywane przez pacjentów dolegliwości to: bóle głodowe, kwaśne odbijanie, pieczenie za mostkiem (zgaga), wymioty, wzdęcia i zaparcia.
Dieta w nadkwaśności żołądka – zalecenia i cel jej stosowania
Dietą zalecaną w nadkwaśności żołądka jest dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Jej celem jest ograniczenie wydzielania lub neutralizacja kwaśnej treści żołądkowej a także niedrażnienie mechaniczne i termiczne błony śluzowej żołądka. Zmiana sposobu żywienia to główny element w leczeniu nadkwaśności żołądka. Należy jednak pamiętać, że ogólne zalecenia dotyczące postępowania żywieniowego w nadkwaśności żołądka nie sprawdzają się u każdego chorego. Postępowanie żywieniowe powinno więc być zindywidualizowane i ściśle dostosowane do pacjenta – każdy chory powinien prowadzić wnikliwą obserwacje organizmu po spożyciu konkretnego produktu żywnościowego.
Podstawowe założenia diety
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego wymaga odpowiedniego doboru żywności i stosownych metod technologicznych. Aby ograniczyć wydzielanie soku żołądkowego, zaleca się wyeliminowanie z diety produktów takich jak: mocne rosoły, wywary warzywne i grzybowe, buliony, galarety, nierozcieńczone soki warzywne i owocowe, wody gazowane, alkohol, mocną herbatę i kawę naturalną, potrawy i przyprawy pikantne i ostre, produkty marynowane, słone, smażone.
W nadkwaśności żołądka pozytywną rolę odgrywają produkty białkowe. Jeśli cierpisz na nadkwaśność żołądka, postaw więc na produkty białkowe, zwłaszcza te, które zawierają tzw. białko pełnowartościowe. Dobrze sprawdzą się: mleko i produkty mleczne, ryby, drób i jaja. Działanie produktów białkowych polega na wiązaniu nadmiaru kwasu solnego, będącego składnikiem soku żołądkowego.
Uwaga na mleko!
Dziennie nie należy spożywać więcej niż 0,7 – 1 l mleka. Duża ilość wapnia wchłoniętego do organizmu może zwiększyć wydzielanie soku żołądkowego!
Cukier to sprzymierzeniec w walce z nadkwaśnością żołądka. Słabe roztwory tego związku zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego. W ciągu dnia z pewnością możesz więc sięgnąć po szklankę wody z miodem. Zrezygnować jednak trzeba z produktów zawierających tzw. węglowodany złożone – grube kasza, pełnoziarniste makarony, razowe pieczywo. Zawarty w nich błonnik pokarmowy wykazuje działanie drażniące (drażnienie mechaniczne) na błonę śluzową żołądka. Podobnie jest z błonnikiem występującym w surowych warzywach i owocach. Świeże warzywa i owoce zastąp gotowanymi lub zmiksowanymi a produkty z pełnego przemiału zastąp pieczywem pszennym, bądź – jeśli nie wystąpią żadne dolegliwości – pieczywem graham.
Kolejnym, istotnym składnikiem diety są tłuszcze. Związki te, podobnie jak biała, będą hamowały wydzielanie kwasu żołądkowego. Ważny jest jednak rodzaj używanego tłuszczu – najlepiej sprawdzą się tzw. tłuszcze łatwostrawne – roślinne oraz pochodzące z masła i śmietanki. Te drugie jednak zawierają w swoim składzie całkiem pokaźne ilości cholesterolu, tak więc nie należy przesadzać z ich ilością w diecie!
Unikaj produktów wzdymających. Jednym z objawów nadkwaśności żołądka są wzdęcia. Aby zmniejszyć ilość gazów gromadzących się w organizmie, zrezygnuj z suchych nasion roślin strączkowych, ogranicz groszek zielony i fasolkę szparagową.
Oprócz odpowiedniego doboru produktów, ważne jest także stosowanie odpowiedniego rodzaju obróbki termicznej. Unikaj smażenia i duszenia z obsmażaniem, więcej gotuj, gotuj na parze, piecz bez tłuszczu. Produkt tłuszczowy dodawaj do już gotowych potraw. Aby zmniejszyć ilość wydzielonego soku żołądkowego, soki owocowe i warzywne rozcieńczaj przed wypiciem. Drażnienie mechaniczne żołądka, poprzez spożywanie nierozdrobnionego pokarmu może również zwiększać wydzielanie soku żołądkowego. U wielu pacjentów zasadne jest stosowanie diety papkowatej. Jeśli mimo zmiany produktów, nadal odczuwasz dolegliwości, wypróbuj produkty zblendowane lub przetarte. Pamiętaj, by także nie drażnić żołądka termicznie – zadbaj o prawidłową temperaturę spożywanych potraw – nie mogą być zbyt zimne i zbyt gorące. Pamiętaj też o odpowiedniej wielkość posiłków, nie przejadaj się. W nadkwaśności żołądka najlepiej sprawdzi się spożywanie małych objętościowo posiłków, ale z większą częstotliwością, tj. około 5 -6 posiłków na dobę.
W postępowaniu dietetycznym u osób z nadwkaśnością żołądka konieczne jest indywidualne podejście. Zalecenie każdemu pacjentowi z omawianą jednostką chorobową diety lekkostrawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego, może nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Jeśli stosowany przez Ciebie, a zlecony przez lekarza lub dietetyka sposób żywienia, nie przynosi poprawy, to prawdopodobnie wciąż jesz nie tak, jak powinnaś. Aby znaleźć produkt będący przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości – przygotuj sobie specjalny dziennik spożycia wraz z tabelką na ewentualne notowanie dolegliwości bólowych. Czynnik wywołujący objawy może być inny u każdej z osób, u której rozpoznano nadkwaśność żołądka. Warto więc byś poznała, na co Twój organizm reaguje źle!
Wpis opracowano w oparciu o podręcznik H. Ciborowskiej ,,Żywienie zdrowego i chorego człowieka”.
