Miód jest produktem spożywczym wytwarzanym głównie przez pszczoły właściwe, poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego roślin miododajnych oraz niektórych wydzielin drzew iglastych. Pszczoły przetwarzają te składniki w swoich organizmach i łączą je z innymi substancjami, odwadniają, po czym poddają procesom dojrzewania w plastrach. Miód jest on substancją o słodkim smaku, występującej zarówno w postaci krystalicznej, jak i płynnej. W zależności od surowca, z którego powstał wyróżnia się jego trzy rodzaje: nektarowy, spadziowy oraz mieszany. Miód jest cennym źródłem wielu substancji, które wpływają na jego właściwości odżywcze oraz lecznicze. Coraz częściej jest on stosowany w profilaktyce wielu chorób.

Skład miodu

Skład miodu zależy od różnych czynników, takich jak: różnorodności kwiatów dostępnych dla pszczół, rodzaju gleby, klimatu, miejsca pochodzenia czy sposobu przechowywania.

Składniki odżywcze

Zawartość w 100 gramach produktu

Energia

324 kcal

Węglowodany

79,5 g

Sacharoza

2 g

Tłuszcze

0 g

Białko

0,3 g

 

W swoim składzie miód zawiera również niewielkie ilości sodu, potasu, magnezu, żelaza, witaminę C, E, witaminy z grupy B, kwasy organiczne oraz aminokwasy. Aminokwasem, który występuje w miodzie w największej ilości jest prolina, świadcząca o dojrzałości miodu. Dodatkowo, w skład tego produktu wchodzi cholina (niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krążenia oraz mózgu) oraz acetylocholina (która jest ważnym neurotransmiterem).
Zawartość cukrów w miodzie warunkuje jego smak. Za bardziej słodkie uznaje się te produkty, w których zawartość fruktozy jest wyższa niż glukozy.

Znaczenie dla zdrowia

Przeprowadzone na zwierzętach oraz u ludzi badania wskazują, że miód wykazuje korzystny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego, sercowo-naczyniowego oraz czerwonokrwinkowego. Miód stosuje się w leczeniu ran, poprzez zmniejszanie obrzęków oraz wspomaganie gojenia. Używa się go również w terapii chorób skórnych np.: łojotokowym zapaleniu skóry czy łupieżu.

Działanie antyoksydacyjne

Stres oksydacyjny jest zachwianiem równowagi pomiędzy przeciwutleniaczami a wolnymi rodnikami. Jest on czynnikiem wywołującym wiele schorzeń, między innymi cukrzycę, nowotwory, nadciśnienie tętnicze, chorobę Alzheimera oraz choroby serca. W miodzie występuje wiele przeciwutleniaczy: oksydaza glukozy, katalaza, peroksydaza glutationowa, flawonoidy, kwasy fenolowe i ich estry, aminokwasy, witaminy C i E oraz pochodne karotenoidów. Z tego względu miód odgrywa ważną rolę w profilaktyce wielu chorób oraz wspomaga odporność.

Miód a bakterie i wirusy

Miód charakteryzuje się właściwościami przeciwzapalnymi oraz przeciwbakteryjnymi (również Candida Albicans), dzięki zawartości nadtlenku wodoru (o działaniu przeciwdrobnoustrojowym), olejków eterycznych oraz flawonoidów. Miód wykazuje działanie hamujące również w stosunku do wirusa opryszczki. Istnieją badania, które potwierdzają, że miejscowa aplikacja miodu przyspiesza gojenie ran opryszczkowych porównywalnie do acycloviru. Jest to prawdopodobnie spowodowane zawartością flawonoidów, witaminy E, C, witamin z grupy B, cynku oraz miedzi w miodzie.

Wpływ na układ czerwonokrwinkowy

Miód wykazuje korzystne działanie na układ krwiotwórczy oraz poprawia wskaźniki krwi. W badaniu Kędzi i wsp. (2006 r.) pokazano, że podawanie miodu drogą doustną dziesięciu ochotnikom (w ilości 1,2 grama na kilogram masy ciała przez 2 tygodnie), zwiększyło ilość erytrocytów, ich objętość, poziom hemoglobiny oraz żelaza we krwi.

Wpływ na układ sercowo-naczyniowy

W badaniu Bogdanova i wsp. pokazano, że miód wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz trójglicerydów. Dodatkowo, produkt ten sprzyja obniżaniu ciśnienia krwi, co spowodowane jest duża zawartością tlenku azotu. Warto zaznaczyć, że jego większe ilości znajdują się w miodach ciemnych i świeżych.

Miód a sport

Miód jest produktem wykorzystywanym w żywieniu sportowców. Jego systematyczne przyjmowanie poprawia wytrzymałość, a dzięki dużej zawartości cukrów zapewnia szybką odnowę utraconej podczas wysiłku energii. Miód jest produktem łatwostrawnym, co jest jego dodatkowym atutem.

Miód a metale ciężkie

Flawonoidy zawarte w miodzie wykazują zdolność tworzenia związków chelatowych, przez co sprzyjają usuwaniu toksycznych metali (rtęci, kadmu i ołowiu) z organizmu. Miód może więc okazać się przydatny szczególnie dla osób mieszkających na terenach uprzemysłowionych, w których narażenie na metale ciężkie jest duże.

Obawy

Włączając do swojej diety duże ilości miodu należy pamiętać, że istnieje ryzyko związane z jego przyjmowaniem:
• zbyt duże spożycie miodu (50-100 g) może wykazywać efekt przeczyszczający u osób, u których obserwuje się niedostateczną absorpcję fruktozy,
• istnieje ryzyko obecności w miodzie laseczki jadu kiełbasianego (Clostridium Botulinum), dlatego miód należy włączać do diety dzieci powyżej 1 roku życia,
• mimo, że istnieje wiele doniesień mówiącym o tym, że miód wykazuje mniejsze działanie próchnicotwórcze niż sacharoza, zaleca się aby po spożyciu miodu dokładnie umyć zęby,
• osoby stosujące dietę redukcyjną powinny ograniczyć miód, ze względu na jego wysoką kaloryczność,
• u niektórych osób może wystąpić alergia na miód (dokładniej na pyłek kwiatowy lub wydzieliny pszczół).

Podsumowanie

Miód wykazuje szereg właściwości odżywczych oraz leczniczych. Wykazuje działanie antyoksydacyjne, bakteriobójcze, przeciwgrzybicze, immunostymulujące, hipocholesterolemiczne, poprawia wskaźniki krwinkowe, wspomaga gojenie się ran oraz usuwanie metali ciężkich. Z pewnością można użyć stwierdzenia, że miód jest dużo zdrowszy od pozostałych substancji słodzących, dlatego powinien je zastępować.

 

Źródła:
1. Bogdanov S., Jurendic T., Siebier R. i wsp.: Homey for nutrition and health. American Journal of the College of Nutrition 2008; 27.
2. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E.: Produkty pszczele w żywieniu i suplementacji diety. Postępy Fitoterapii 2006; 4: 213-222.
3. Al-Waili N.S.: Topical honey application vs. acyclovir for the treatment of recurrent herpes simplex lesion. Med Sci Monit 2004; 10 (8): 94-98.

 


Udostępnij i podziel się wiedzą!