Nieprawidłowe odżywianie się jest przyczyną wielu schorzeń. Źle zbilansowana i nieracjonalna dieta oraz nieodpowiednia jakość zdrowotna żywności owocują niedoborami lub nadmiarami składników odżywczych i powodują choroby cywilizacyjne.
Choroby cywilizacyjne – to niezakaźne choroby, zależne od diety człowieka odpowiedzialne za największą liczbę zgonów, przypadków inwalidztwa i innych zaburzeń zdrowia w skali masowej. Wynikają ze zmiany stylu życia, środowiska naturalnego oraz dużej produkcji i konsumpcji. Obecnie znanych jest ponad 80 jednostek chorobowych na tle nieprzestrzegania prawidłowej diety.
Wśród chorób cywilizacyjnych, związanych z żywieniem można wyróżnić m.in.:
- Choroby, w których złe odżywianie stanowi czynnik ryzyka, tj.: choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, otyłość, niektóre nowotwory, cukrzyca.
- Choroby na tle złej jakości zdrowotnej żywności, tj.: biegunki, pasożyty.
- Choroby genetyczne upośledzające wchłanianie pokarmu, tj.: celiakia, mukowiscydoza, fenyloketonuria.
- Choroby z niedożywienia, tzw. niedoborowe, tj.: Kwashiorkor, krzywica, wady cewy nerwowej, niedokrwistość z niedoboru żelaza, próchnica zębów, osteoporoza.
- Zaburzenia pobierania pokarmu na tle psychicznym, tj.: anoreksja i bulimia.
Współczesna dieta najczęściej dostarcza zbyt dużych ilości energii, tłuszczów nasyconych, węglowodanów wysokorafinowanych i bogata jest w białko pochodzenia zwierzęcego. Dostarcza przy tym zbyt małej ilości błonnika pokarmowego i innych naturalnych składników żywności. W ewolucyjnym rozwoju człowiek osiągnął najwyższy stopień w dziedzinie produkcji, przetwarzania i przechowywania żywności, dlatego niebezpieczeństwa dla zdrowia mogą wynikać nie tylko z nieprawidłowego żywienia, ale również ze wzrastających zanieczyszczeń żywności. Największe zagrożenia stanowią mikrobiologiczne i chemiczne substancje znajdujące się w pożywieniu.
Około 30% Polaków jest zagrożonych chorobami cywilizacyjnymi i są one trzecią przyczyną śmierci. Dwie trzecie Polaków umiera na skutek chorób układu krążenia i niektórych nowotworów, a prawie co drugi ma nadwagę lub otyłość.
